Vanwege de maatregelen rond het Coronavirus konden de laatste twee Hofzaallezingen (17 en 24 maart) in het Markiezenhof niet meer doorgaan.

Deze zijn nu verplaatst naar oktober van dit jaar. Op dinsdagavond 6 oktober spreekt Joey Spijkers over ‘De confiscatie van Bergen op Zoom, 1567-1576’ en op dinsdagavond 13 oktober spreekt Carine Sarvaas-Wytema over ‘Kwade tijden en vluchtelingen (in de 16e eeuw)’. Deze lezingen waren al uitverkocht.

 

6 oktober: Joey Spijkers

“Doe wat nodig is voor het behoud van de inkomst.” De confiscatie van Bergen op Zoom, 1567-1576

Toen markies Jan IV in 1567 op zijn sterfbed lag, stuurde koning Filips II een stel troepen naar Bergen op Zoom om het Markiezaat in beslag te nemen. Confiscaties behoorden al eeuwen tot het politieke arsenaal van een vorst. Opstandige edelen konden ermee worden gedwongen om zich te verzoenen, loyale volgers konden worden beloond met de goederen van hun concurrenten. De IJzeren hertog Alva was echter niet van plan om geconfisqueerde bezittingen, waaronder Bergen op Zoom, weer uit handen te geven en stelde ze onder het bewind van superintendenten. Het Markiezaat kwam te ressorteren onder zijn Raad van Beroerten en de financiën werden bestierd vanuit de geheime Kas van Confiscaties, organen die alleen aan Alva verantwoording af hoefden te leggen. Hoe gingen de lokale ambtenaren om met de opdracht om van een inefficiënt leengoed een Spaanse melkkoe te maken? En wat waren de plannen van Alva en zijn opvolgers toen de landgoederen minder winstgevend bleken dan verwacht en erfgenamen op de loer lagen?

 

13 oktober: Carine Sarvaas-Wytema

Kwade tijden en vluchtelingen (in de 16e eeuw)

Na de val van Den Briel is het moment gekomen waarop Anthonie du Marchie en zijn gezin zich naar Bergen op Zoom begeven. De stad Mechelen heeft naar voorbeeld van Den Briel de poorten geopend voor de protestanten en wordt in het najaar van 1572 door Alva's zoon grondig verwoest. Vluchteling Anthonie du Marchie en zijn vrouw, die er zelf humanistisch-calvinistische gedachten op na houden, zijn op tijd vertrokken. Als notaris heeft Anthonie veel te doen om de nalatenschap van de kinderloze markies Jan IV en zijn weduwe zoveel mogelijk uit de handen van Alva en het Spaanse bewind te redden. 

 

De lezingen vinden plaats in Museum het Markiezenhof, Steenbergsestraat 6-8 te Bergen op Zoom en duren van 20.00-22.00 uur. De zaal is open vanaf 19.30 uur.