Elke maand stelt het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum te Oudenbosch een bijzonder object in de schijnwerpers. Deze maand: het wespennest van de Mariaschool.

Hoewel de temperaturen in april wat lager waren dan we voorgaande jaren gewend zijn, is de zomer in aantocht. Binnenkort zoemen er weer regelmatig zwart- geelgestreepte insecten om onze oren. Zowel hommels, bijen en wespen behoren tot de angeldragers, een afdeling binnen de orde van de vliesvleugeligen.  Deze groep dieren dankt hun naam aan de flinterdunne, bijna doorschijnende vleugels. Het NVMO bezit uit een schenking van de Mariaschool een grijs papierachtig nest, dat in de voorlopige registratie is opgenomen als wespennest. Sinds enige tijd zijn we onze registratie aan het overzetten naar een mooi online systeem, dat collecties van meerdere culturele instellingen aan elkaar verbind. Inmiddels kwam bij onze registratiegroep de vraag op, of het nest wat geprepareerd is in een houten kastje met beglazing juist gedetermineerd is. Immers er zijn in het nest meerdere raten te zien. Na wat googlen bleek het nog best lastig om een wespennest van een bijennest te onderscheiden.

Bijenteeltmuseum te Kalmthout

Onze collega’s uit Vlaanderen gaven uitsluitsel. Per mail bevestigde de voorzitter van het Bijenteeltmuseum te Kalmthout dat ons nest gebouwd is door wespen. Hun koninginnen zoeken als ze na de winter ontwaken een geschikte nestplaats. De kolonie wordt uitgebouwd en werksters gaan voedsel verzamelen. Dit voedsel kan zowel plantaardig als dierlijk zijn.  De koningin hoeft enkel nog eitjes te leggen.  

Sociale wespen bouwen een bolvormig nest, opgebouwd uit een papierachtige stof. In ons geval is zowel de buitenkant als de binnenkant van het nest goed zichtbaar. De structuur van een wespennest is veel beter georganiseerd dan bij de hommels. Wespen knagen hout af en vermengd met hun speeksel maken ze een papiermassa waarmee ze de bolvormige structuur maken. In deze bol zijn zeshoekige structuren gebouwd waarin het broed kan ontwikkelen, de zichtbare raten. 

tuinbouw

Wespen hebben wellicht een minder imago dan Bijen. Terwijl bijen en hommels bloemen bestuiven doen wespen dit niet. Tegen het einde van de zomer gaat de wesp op zoek naar voedsel voor het broed, zoals overrijp fruit en andere zoetigheden. En daarbij treffen wesp en mens elkaar. Hun angel heeft in tegenstelling tot die van bijen geen weerhaken en zij kunnen dus meerdere keren steken. Het gif is wel minder geconcentreerd dan dit van bijen. Toch kunnen we deze beestjes ook nuttig gebruiken. Zo zijn solitaire wespen  de natuurlijke vijand van diverse insecten die we in de tuinbouw als plaagdieren zien, Zodoende kan de wesp als biologische ongediertebestrijding ingezet.

Dit wespennest staat de hele maand mei centraal in het NVMO. Kom kijken en ontdek nog véél meer.