Henk Franken was onlangs actief tijdens het landelijke monumentenweekend.

In de Spiegelzaal van Den Enghel, op de Grote Markt te Bergen op Zoom, had hij een fraaie expositie ingericht, en verder hield hij een aantal stadswandelingen.

Zowel wandelingen, als wel de expositie trokken veel volk.

Waar de wandelingen langs allerlei huidige en voormalige kroegen slingerden, daar toonde de expositie allerlei attributen uit het roemruchte kroegen verleden van deze Brabantse stad. Zo’n dertig jaren onderzoek en interviews liggen ten grondslag aan de huidige verzameling en het kennisniveau van Henk. Hij mag dan ook ondertussen als DE expert beschouwd worden als het gaat om inzicht in het horeca verleden van Bergen op Zoom. Niet voor niets wordt er vaak beroep gedaan op zijn parate kennis.

Graag blikken we samen met Henk even terug op zijn belevingen van het monumentenweekend en over zijn toekomstplannen.

• Hoe heb je je expositie in Den Enghel ervaren?

De expositie was voor mij zeker heel erg geslaagd!

Van tevoren wist ik niet zo heel goed wat ik er van moest verwachten. Ik hoopte natuurlijk dat er ‘aardig wat’ bezoekers zouden komen, maar dat er bijna 400 bezoekers zijn geweest?... Dat was toch wel heel erg mooi.

Daarnaast kwam ook datgene wat ik eigenlijk stiekem nog meer hoopte helemaal uit; mensen die kwamen stonden al heel snel volop met elkaar te praten, herinneringen op te halen over vroeger, verhalen te vertellen. Gewoon als zijnde in een ouderwetse kroeg. Dat was mooi om te zien.

Mijn ene idee om met deze expositie een soort ontmoetingsplaats te creëren (vandaar dat ik ook in overleg met de familie Nuijten bewust een paar sta tafels en een soort stamtafel in het midden van de ruimte had weggezet), was daarmee helemaal geslaagd. Menigeen stond aan een van die tafels lekker gezellig te kletsen met andere bezoekers. Soms zelfs met een pilsje in de hand. 

Daarnaast was het natuurlijk ook echt een expositie. Er lag, stond en hing dus heel wat uit mijn verzameling. Er werden volop vragen gesteld over de diverse items die ik meegenomen had en de ‘ooh’s en aah’s’ ‘of ‘moet je hier zien’ waren niet van de lucht als mensen ergens iets herkenbaars zagen. Ook werden er veel vragen gesteld over horecazaken waar ze niets van zagen liggen… helaas was het niet mogelijk om alles uit te stallen wat ik meegenomen had (en dat was zelfs nog lang niet alles van wat ik heb), dus van behoorlijk wat zaken was inderdaad jammer genoeg niets te zien. 

Omdat ik zelf natuurlijk ook mijn wandelingen had, was er via Tom van Eekelen van de gemeente Bergen op Zoom geregeld dat er van Stichting Bezichtiging Monumenten enkele mensen mij dat hele weekend bijstonden, een oogje in het zeil hielden zogezegd (Ineke Winkel en Jacq Vermaat, ik had het al een keer gezegd, maar nog een keer bedankt daarvoor!). Ook van hen kreeg ik alleen maar hele positieve feedback van alle reacties en vragen van mensen. 

Natuurlijk wil ik hierbij de familie Nuijten en Tom van Eekelen nog een keer bedanken voor de mogelijkheid en alle medewerking om mijn expositie te kunnen houden.

• Hoe heb je de wandelingen ervaren?

Ook deze waren heel geslaagd. Misschien was dit voor mij nog wel het lastigste om in te schatten hoe dit onderdeel zou verlopen. Zouden er veel mensen komen hiervoor? Of weinig? Of misschien wel bij een van de wandelingen helemaal niemand? Maar ook hier was aardig wat animo, tijdens de drie wandelingen zijn er in totaal zo tussen de 50 en 60 mensen mee geweest. Ik had ze in het kader van dit weekend wel iets ingekort (ten opzichte van wat ik normaal doe), maar door alle vragen en reacties tussendoor duurde elke wandeling toch anderhalf uur. Ook hier werd er weer aardig wat afgelachen (net als bij de expositie) en oude herinneringen opgehaald.

• Wat was je meest bijzondere ervaringen?

Pfff… lastig te zeggen eigenlijk. Wat mij in ieder geval wel heel blij heeft gemaakt is dat dit onderwerp, de geschiedenis van cafés in Bergen op Zoom, zo veel leeft bij de mensen. Ik heb het al wat vaker meegemaakt, maar nu was het toch op een veel grotere schaal te zien en te horen. En direct, rechtstreeks naar mij zelf toe. 

Oooh wacht, er waren toch wel wat extra bijzondere momenten, met zeker één uitschieter. Waar ik in ieder geval blij van werd is dat er aardig wat vrienden langs zijn gekomen en… dat Tante Magriet (de zus van mijn moeder) met haar 93 jaar is komen kijken. Ze wilde de expositie zeker zien, omdat blijkbaar mijn moeder er in het verleden al vaak over had gehad. Dat was echt heel mooi!

• Zit er nog enig gevolg aan dit weekend?

Tja, een vervolg. Dat is lastig te zeggen. Het heeft mij in ieder geval al wel wat extra materiaal opgeleverd voor mijn verzameling. Verschillende mensen hadden spontaan iets meegenomen, omdat ze vonden dat dit niet verloren moest gaan en het dus bij mij ‘beter zou zitten’. Er kwam zelfs iemand aanlopen met een deel van een uithangbord toen ik thuis de spullen nog aan het inladen was voor de expositie. Ook heb ik verschillende telefoontjes gekregen van mensen die nog wel wat hadden voor mijn verzameling. Met sommigen moet ik nog contact opnemen omdat het aardig druk is de laatste tijd. En wie weet wat er hierna allemaal nog mijn kant op komt voor mijn verzameling. 

En in tegenstelling wat sommigen mensen hopen misschien, een nieuwe expositie zou niet snel gaan gebeuren denk ik. Het is veel werk en dit weekend van Kunsten in de Monumenten had gewoon een heel erg passend thema voor deze expositie.

• Wat zijn je verdere plannen?

Natuurlijk blijf ik doorgaan met mijn onderzoek naar de Bergse cafés, hotels en zo. En met het schrijven van mijn boek uiteraard. En ja dit roep ik natuurlijk al een langere tijd, maar er zit echt heel veel werk aan. Het moet natuurlijk wel een goed boek zijn, waar geen onwaarheden in staan. Dat wat ik schrijf moet ook echt kloppen. Er komt dus veel extra onderzoek bij. Zo zit ik momenteel bijvoorbeeld met regelmaat in ’s Hertogenbosch om daar het archief van de Kamer van Koophandel in West Brabant door te zoeken naar juiste informatie. Heel veel werk. Ook het bij elkaar zoeken van de juiste afbeeldingen voor in dit boek is veel werk. Al bij al gaat in het schrijven van dit boek ondertussen heel veel tijd zitten. En als je dat alles in je eentje moet doen, naast een gewone dagelijkse baan, tja dan duurt het eventjes… 

Naast het schrijven blijf ik natuurlijk verzamelen. Ik zou het heel zonde vinden als er van zo’n mooie geschiedenis alles verloren gaat, er is tenslotte al zoveel van verdwenen. En wandelingen en lezingen staan ook met regelmaat in mijn agenda. Al bij al blijft het dus een hobby, waar ik heel veel tijd insteek, waar ik nog steeds veel plezier aan beleef en die ik zeker blijf volhouden.

• Je loopt al een tijdje met een café museum in je hoofd:

Ja, dat is misschien wel mijn grootste droom. Zou heel erg mooi zijn als ik dat ooit voor elkaar kan krijgen!

o Hoe zie je dit?

Hoe ik het zie is het volgende; Een mooie ruimte, of misschien ruimtes, waar ik mijn collectie uit kan stallen. Een ruimte die er uit zou moeten zien als een ouderwetse (bruine) kroeg, met een heel hoog ‘kijkgehalte’ zoals ze dat dan mooi zeggen. Een oude bar erin, vitrine kasten of misschien zelfs wel een complete vitrinewand, een mooi oud interieur… kortom een locatie waar mensen in een echte passende sfeer naar mijn collectie zouden kunnen komen kijken. En misschien zelfs wel een pilsje zouden kunnen drinken. Waar ze oude herinneringen op kunnen halen, waar ze zich ‘thuis’ zouden kunnen voelen. Een museum dat ik op geregelde tijden open zou kunnen zetten voor het publiek en van waaruit ik mijn wandelingen door de binnenstad kan organiseren. Misschien zouden er zelfs clubjes kunnen komen die passen bij datgeen ik uit wil dragen. Clubjes die zich op een of andere manier ook met de geschiedenis van Bergen op Zoom bezig houden en een passende locatie als thuishonk zoeken bijvoorbeeld.

o Waar zou het aan moeten voldoen?

Dat is natuurlijk een beetje lastig te zeggen. Het mooiste zou zijn een voormalige winkel of café in de binnenstad. Wel met een bovenwoning uiteraard, zodat ik er ook kan wonen en ik niet voor dubbele lasten kom te zitten. En dan op de begane grond een mooie ruimte (of ruimtes), voldoende om mijn verzameling op een mooie manier ‘uit te stallen’. Dan gaat het eigenlijk om best wel wat vierkante meters.

o Hoe zou een goede locatie er uit zien, of waar moet deze aan voldoen.

Het meest mooie is natuurlijk als het een pand in de binnenstad zou staan, helemaal als het in een van de oude aanloopstraten van het centrum zou staan. Een oude winkel bijvoorbeeld, of misschien zelfs wel een originele/oorspronkelijke oude Bergse kroeg. Vandaaruit kan ik dan ook mijn wandelingen door de stad maken, waarna de mensen eventueel in mijn eigen museum nog wat na zouden kunnen genieten. Het moet allemaal wel betaalbaar blijven, huren van een pand voor flinke bedragen is geen optie. Ik wil het gewoon met mijn huidige baan wel kunnen bekostigen, liefst kopen. Maar zoals al geschreven, het moet allemaal wel betaalbaar blijven. Dus de sommige wilde ideeën die ik wel eens meekrijg als mensen mee gaan denken… helaas daar ga ik niet in mee. Mijn droom is niet om een café uit te gaan baten waar ik elke maand een hele flinke smak met geld aan huur moet betalen, wat mogelijk ook nog eens elke keer verhoogd gaat worden. Mijn droom zit anders in elkaar.

• Wat zijn je volgende stappen?

Mijn eerste taak is nu mijn boek klaar zien te krijgen. Tussendoor blijf ik natuurlijk wel wandelingen en eventueel lezingen doen, maar eerst en vooral het boek. Verder hoop ik dat museum, of het er gaat komen? wie weet…

Bergse Stap, Stoom en Groetjes,

Henk

Redactie

Heb je de stadswandelingen gemist en wil je toch in het Bergse horeca verleden duiken? Of heb je nog iets van een kroeg liggen of een andere oude horeca gelegenheid, of weet je wellicht nog leuke verhalen er over te vertellen?

Neem contact op met:

Henk Franken

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

00 31 (6) 27 486 040