Van 30 juni tot 31 oktober 2012 wordt de replica van de 18e-eeuwse Franse maquette van Bergen op Zoom tentoongesteld in Het Markiezenhof.
De tentoonstelling werd op 29 juni geopend door burgemeester Han Polman en wethouder Arjan van der Weegen. De maquette is naar Bergen op Zoom gehaald ter gelegenheid van het 800-jarig bestaan en biedt bezoekers de unieke gelegenheid om terug te gaan in de tijd en te beleven hoe Bergen op Zoom er 260 jaar geleden uitzag. Het reusachtige Franse schaalmodel verbeeldt de vestingstad Bergen op Zoom, de fortificaties rond de stad, de directe omgeving met drie landforten en een waterschans in 1747. De omvang van het model is bijna 70 m².
De originele maquette werd begin dit jaar tentoongesteld in het Grand Palais in Parijs op de tentoonstelling La France en Reliëf en had al 50 jaar het daglicht niet meer gezien. Het was de enige maquette van een Nederlandse stad op deze Franse tentoonstelling.
Franse vorsten maakten vroeger maquettes van veroverde buitenlandse vestingen als symbolen van macht. Zo ook Lodewijk XV na een drie maanden durende belegering van Bergen op Zoom in 1747. De Franse vorst was heel trots op deze verovering omdat Bergen op Zoom bekend stond als La Pucelle, de Maagd. Een stad met een doordacht systeem van fortificaties waarvan men dacht dat die niet in te nemen zou zijn. De verovering was dan ook wereldnieuws. Er werd dagenlang gemoord, geplunderd en verkracht. Zo vreselijk, dat er schande van werd gesproken. De stad raakte toen haar eretitel La Pucelle (de Maagd) voorgoed kwijt.
Omdat de stad na de verovering nog een jaar lang bezet bleef hadden de Fransen alle tijd om straten, pleinen, huizenblokken, vestingwerken, fortenlinie en omgeving goed op te meten. Zo kon uiteindelijk een nauwkeurig model van Bergen op Zoom worden gemaakt. Dit model vormt een onschatbare bron van informatie over hoe de stad en de omgeving eruit zag in de 18e eeuw dankzij de gedetailleerde weergave.
De Fransen hebben slechts twee Nederlandse steden vereeuwigd in een maquette: Maastricht en Bergen op Zoom. Er is een replica van de maquette van Bergen op Zoom gemaakt voor het Palais de Beaux-Arts in Lille. Lille wilde in 1990 een tentoonstelling van hun eigen maquette en van alle modellen van Belgische en Nederlandse plaatsen. De tentoonstelling is er niet gekomen maar er werden wel enkele replica’s gemaakt waaronder die van Bergen op Zoom. De replica werd nauwkeurig nagemaakt van het origineel, waarbij gebruik is gemaakt van dezelfde materialen zoals hout, zijde en papier. Omdat de replica van Bergen op Zoom de grootste was en het museum in Lille te weinig plaats had, bleef deze in Parijs achter en bleef 20 jaar ingepakt. De gelegenheid om deze replica te bewonderen is uitzonderlijk omdat deze nooit eerder in Nederland, en zelfs niet in het Musée des Plans-Reliefs in Parijs of Palais des Beaux Arts in Lille geëxposeerd is.
