De molen is weer compleet opgeknapt

De Molen Aerden is een windmolen van het type beltmolen. De molen bevindt zich in het Noord-Brabantse Nispen (gemeente Roosendaal).

Ook was er door gedeputeerde staten al een vergunning verleend in 1830 aan Petrus van Meel, om een wind korenmolen te kunnen oprichten. Duurde het best nog een aantal jaren vanwege de Belgïsche opstand dat de molen is gebouwd in 1850 en werd gebruikt als korenmolen. 

Opdrachtgever voor de bouw was Johannes van de Wijgert, die de molen vier jaar later verkocht aan Johannes Aerden uit Wouw. Om minder afhankelijk te zijn van de wind werd in 1883 een stoommachine geplaatst en in 1903 een petroleummotor. Vier jaar later was er veel schade ontstaan ten gevolge van een harde rukwind die de ijzeren roede afbrak.

In 1918 kreeg de molen aansluiting op het elektriciteitsnet. Toch werd ook op de wind gemalen: in 1936 installeerde molenmaker M. van Riet zijn systeem van zelfzwichting, het van Riet-systeem, op beide roeden. Een ingenieus systeem dat bij het aanwakkeren of het luwen van de wind zich zo instelt dat de snelheid van de wieken zichzelf reduceert. Bij een molen met zeilen moet dan anders de molen stil gezet worden en mag de molenaar in de wieken klimmen om de zeilen op te rollen of uit te vouwen.

Tot 1951 werd er op de wind gemalen. In 1975 kocht de gemeente Roosendaal en Nispen de Molen van Aerden om deze te laten restaureren vanaf 1978. Het zelfzwichtings systeem is daarbij hersteld. Oorspronkelijk werd er graan gemalen met een koppel 14er blauwe en een koppel 16er en 17er kunststenen. Het spoorwiel kon bij windstilte tevens met een elektromotor worden aangedreven.

In de jaren negentig kwam Jos Nieuwlaat in beeld bij de familie Aerden om als molenaar mee te gaan draaien op deze molen. Dit omdat de gezondheid van Louis Aerden niet al te best meer was. Riet Aerden bleef wel het aanspreekpunt wat er met de molen gebeuren ging. 

In 1994 werd er een nieuwe staartbalk in de molen aangebracht en vochtwerende voorzieningen getroffen. Later is de molen opnieuw gerestaureerd en in 1998 is hij maalvaardig gemaakt, waarna de kap volledig werd vernieuwd en het Van Riet wieksysteem hersteld. Ook werden er twee nieuwe lopers in de steenkuipen gelegd. In 2000 kon dan eindelijk de molen weer in bedrijf genomen worden op monumentendag. 

De inrichting omvat onder andere 1 koppel 17der en 1 koppel 16der kunststenen en 1 koppel 14der blauwe stenen.

De molen zou regelmatig moeten draaien, dit om het unieke van het Van Riet-systeem niet te laten vervallen. Dit is echter toch gebeurd en anno 2011 moest de molen opnieuw gerestaureerd worden, en kreeg een heel nieuw gevlucht en herstelmetselwerk werden hierbij ook uitgevoerd. Ook de romp werd van nieuwe binnen bekleding voorzien en werden de 3 koppels maalstenen maalvaardig gemaakt.

De Molen van Aerden is weer compleet opgeknapt en draait regelmatig in volle glorie in het mooie Nispen. Helaas is eigenaar Louis Aerden in het voorjaar van 2015 overleden. Heden heeft erven Riet Aerden de molen verkocht aan de gemeente Roosendaal en is Jos Nieuwlaat de enige molenaar op deze molen.De bedrijfspanden naast de molen zijn opgekocht door een project ontwikkelaar, en gaat op die grond vier huizen laten bouwen. Het huis van het molenaars gezin Aerden staat te koop.

Technische gegevens / Geschiedenis

Adres: Dorpsstraat 26, 4709 AC

Functie: korenmolen

Eigenaar: gemeente Roosendaal

Bouwjaar: 1850

Molenaar: Jos Nieuwlaat

Bezoekmogelijkheid: Op Nationale Molendag en Open Monumentendag en op afspraak

Foto's en tekst Bastin van Elzakkers