Kunstenaars Pien en Jan-Willem Storm van Leeuwen, zij dichter/schilder en hij fotograaf/ontwerper, organiseerden voor de derde maal een blijvende poëzieroute, ditmaal langs de Dommel, tussen Sint-Michelsgestel en Den Bosch.

Zij namen werk op van twee dichters uit Bergen op Zoom: Anton van Duinkerken en Albert Hagenaars. Van hen en nog tien auteurs worden teksten gegraveerd in stenen banken en zogenaamde zwerfkeien die langs de nieuwe toeristische route komen te staan en dus veel bezoekers zullen trekken. Er hoort ook een boek bij met de teksten en veel foto’s.

Van Anton van Duinkerken werden fragmenten uit twee verzen gekozen. Ze verwijzen naar de Kleine Ruwenberg, een gebouwencomplex waar de bekende literator ooit kostschooljaren doorbracht en naar het gijzelaarskamp van Sint-Michielsgestel, waar hij samen met andere intellectuelen met het oog op represaillemogelijkheden door de nazi’s werd geïnterneerd. Van Duinkerken was als overtuigd katholiek een fervent tegenstander van het nationaal-socialisme. Veel belangstelling trok destijds zijn gedicht tegen NSB-leider Anton Mussert.

Een van de geselecteerde citaten van Van Duinkerken luidt als volgt:

’t Bestaan glijdt mij voorbij als een rivier,

Die, altijd eender, op dezelfde vragen

Hetzelfde wederwoord van alle dagen

Herhaalt aan populier naast populier.

Albert Hagenaars werd gevraagd speciaal voor dit project een gedicht te schrijven bij de belegering van Den Bosch door de “Stedendwinger”, prins Frederik Hendrik, in 1629. Deze aanval trok in heel Europa de aandacht vanwege de wijze waarop de Staatse troepen de stad in handen kregen, namelijk door het landschap daarin een grote rol te laten spelen. Zo werd het moeras rond de stad drooggelegd en verlegden de ingenieurs waterstromen. De betreffende steen met de tekst van Hagenaars zal een plek krijgen in natuurgebied Bossche Broek, de drassige zone onder de zuidelijke muren van de hoofdstad, die niet voor niets ‘moerasdraak’ werd genoemd. Vandaar ook dat hij het in z’n gedicht over schubben heeft:

Volg van hier zijn berekende blik,

nader, behoedzaam als een dader,

de geschonden schansen en ervaar

nu in u zelf hoe deze stad zich uit haar

schubben en dras verheft, schuldig

haast, verward in verhaal na verhaal.

Andere dichters van wie werk opgenomen wordt zijn o.a.: Catharina Boer, Frans August Brocatus, Kees Hermis, Hannie Rouweler en Pien Storm van Leeuwen zelf.

Er is ook aandacht voor het Romeinse verleden van het gebied, dat met name kenbaar wordt in de plaatsen Halder en Ruimel. Dat de Romeinen al aan tijdmanagement deden bewijst de uitspraak Festina lente / cauta fac omnia mente (haast u langzaam / doe alles met beleid). Deze lijfspreuk van keizer Augustus is ook op de route te lezen.

Het project kwam tot stand in opdracht van de provincie Noord-Brabant, de gemeenten ’s-Hertogenbosch en Sint-Michielsgestel, Waterschap de Dommel, Staatsbosbeheer, het Brabants Landschap en Koninklijke Kentalis.

Voor meer informatie: www.trajart.nl
foto Albert Hagenaars (fotograaf Siti Wahyuningsih) en Antoon van Duinkerken