De overdracht van deze bijzondere wisselbokaal uit 1934 is op vrijdag 9 september om 13.30 in het Markiezenhof.

Deze werd in 2022 teruggevonden op een veiling in Amerika. In opdracht van de Gemeente Bergen op Zoom is de wisselbeker vervaardigd door Antonius Andriessen als hoofdprijs voor het jaarlijkse Concours Hippique op Kijk in de Pot. De namen van de winnaars, paard en ruiter, tot 1938 staan in de beker. Een mooi moment om aandacht te besteden aan de verschillende aspecten van het zilver uit onze eigen collectie. Samen met deze wisselbokaal hebben we een aantal objecten tentoongesteld die vier eeuwen zilver vertegenwoordigen.

Vier eeuwen zilver in Bergen op Zoom en omstreken 

In de veertiende eeuw is er voor het eerst melding van een goudsmid in Bergen op Zoom: Willem de Goutssmeet. Hij woonde in de Bosstraat. Vanaf 1522 heeft Bergen op Zoom een gilde en een keur voor goud- en zilversmeden. Binnen het gilde worden leerlingen opgeleid tot meesters. Uiteraard zijn er strenge regels om hier toegelaten te worden en het werk te mogen uitvoeren. Dit biedt bescherming aan het vak en de vakmensen. Er zijn hier dan zeker zestien zilversmeden werkzaam. Tijdens de vier eeuwen erna zijn er zo’n 400 zilversmeden werkzaam geweest.  

Wisselbokaal 

In 2022 wordt een wisselbokaal uit 1934 teruggevonden op een veiling in Amerika. Via de Stichting Vrienden van Bergen op Zilver in en rond Bergen op Zoom komt deze in het bezit van het Museum het Markiezenhof (als bruikleen). Reden genoeg om aandacht te besteden aan enkele zilverstukken uit onze eigen collectie. Antonius Andriessen was de tweede in een reeks van drie generaties Andriessen die goud- en zilversmid waren en werkzaak was in Bergen op Zoom. Antonius heeft vooral veel zilverwerk gemaakt voor de Rooms- Katholieke eredienst. Deze kelk is bijzonder in het oeuvre van Andriessen, omdat hij voornamelijk kerkelijk zilver vervaardigde. Er is ook een bijzonderheid aan deze bokaal die daarop wijst: de binnen- zijde van de cuppa (kelk) is namelijk verguld.

Deze wisselbeker is speciaal gemaakt voor het jaarlijkse Concours Hippique op Kijk in de Pot. De namen van de winnaars, paard en ruiter, staan gegraveerd in de beker. Vanaf 1938 wisselt de beker niet meer van eigenaar, omdat Dirk H. Pasman in dat jaar voor de tweede keer met zijn paard Sir Butt het springparcours wint. Als beloning mag hij de wisselbokaal houden. 

Zilveren objecten

Uit de negentiende eeuw zijn 2 zoutvaatjes te zien van Hendrik Hoffmann. Ook een suikerstrooilepel uit 1853 kun je in de vitrine bekijken. Deze is gemaakt door de Bergse Johannes Albertus Godefridus Verlinden.  Suiker is lange tijd een luxeproduct geweest. Niet vreemd dus dat er zilveren strooilepels voor worden gemaakt en vaak als bijvoorbeeld geboortecadeau gegeven. 

Uit de achttiende eeuw presenteren we een suikervaas met deksel. Gemaakt door Cornelis Gualtherus uit Bergen op Zoom. Ook een brandewijn kom of papkom van Zacharias van Dalen komt uit de achttiende eeuw. Het is heel bijzonder dat deze brandewijnkom nog bestaat! Het is namelijk gemaakt in 1746, één jaar voor het Beleg van Bergen op Zoom. Zowat al het andere van waarde is toen meegenomen door de Franse troepen. 

Uit de zeventiende eeuw exposeren we een drinkbeker van Philippus van der Heijst. Lang was niet bekend wie en in welke plaats deze zeventiende-eeuwse drinkbeker is gemaakt. De vorm is namelijk niet typisch Bergs. Het stadskeur is met de drie kruizen is duidelijk zichtbaar. Ook de tazza uit 1622 van Jan Mahieu kun je in het Markiezenhof bewonderen.