Het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum in Oudenbosch (NVMO) heeft iets te vieren.

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat hun opgezette wisent werd geboren. Het dier is uniek omdat het één van de 56 laatste originele wilde wisenten is. 

Op 6 november 1919 werd de wisent, die ooit luisterde naar de naam Schaljapin, geboren op het landgoed Scharbow in Mecklenburg-Vorpommern. Zo’n eeuwfeest laat het museum natuurlijk niet onopgemerkt voorbijgaan, zeker omdat het een heel bijzonder dier betreft. Niet alleen vanwege de zeldzaamheid, maar ook omdat de kolos één van de laatste van zijn soort was.

In 1921 werd de laatste wilde wisent in Polen neergeschoten en in 1926 de laatste in de Kaukasus, waarna nog slechts 56 exemplaar over waren in dierentuinen en privécollecties. Een aantal van deze 56 stond aan de basis van de huidige kuddes van ruim vijfduizend exemplaren die weer in Europa rondlopen. Schaljapin was één van die ‘stamvaders’.

Artis

In 1921 verhuisde hij als eerste wisent naar Artis. Tot 1927 was hij daar de enige wisent. In dat jaar werd Armand Sunier directeur van de Amsterdamse dierentuin. Deze visionair zag mogelijkheden om met een gericht fokprogramma te voorkomen dat de wisent zou uitsterven. Hij vond dat Artis een actieve rol moest gaan spelen bij het behoud van de wisent en was er dan ook op gebrand om voor Schaljapin een geschikte wisentkoe aan te schaffen. Eenvoudig was het niet: uit de 56 exemplaren die nog in Europese wildparken leefden, moesten genetisch gezonde en niet-verwante dieren worden uitgekozen. Uiteindelijk vond hij een geschikte wisentkoe in Berlijn. In 1932 beviel deze van een kalfje, de eerste van de 145 wisenten die Artis zou leveren.

activiteiten en speciaal koekje

Schaljapin overleed in 1937 na een uitbraak van mond- en klauwzeer in Nederland. Via het Zoölogisch Museum Amsterdam en Naturalis in Leiden belandde het dier in 2013 in Oudenbosch. Gaandeweg was de wisent zijn ‘papieren’ kwijtgeraakt en kwam hij als onbekende het NVMO binnen. Onderzoek en contact met Artis wees uiteindelijk uit dat het ging om een bijzonder exemplaar, precies op tijd om dit jaar een wel heel uniek verjaardagsfeest te vieren. 

Inmiddels is in de Gehoorzaal van het museum, waar de wisent staat,  alle informatie over Schaljapin te vinden. Met enkele ludieke activiteiten wil het NVMO het eeuwfeest luister bijzetten en de aandacht vestigen op de wisentfok. Ook worden bij de koffie speciale koekjes gepresenteerd.