’s-Hertogenbosch, 1 september 2014 - Bij zijn afscheid als provinciaal historicus heeft Jan van Oudheusden (Waalwijk, 1949) de Hertog Jan gekregen. Hij kreeg deze provinciale onderscheiding uit handen van gedeputeerde van cultuur Brigite van Haaften. De Hertog Jan wordt toegekend aan Brabanders die zich op een terrein verdienstelijk hebben gemaakt.

Van Oudheusden was gedurende vele jaren docent, historisch onderzoeker, provinciaal historicus en een productief auteur van tal van boeken en publicaties. "Om als Brabantse historicus een provinciale onderscheiding te krijgen, die ook nog verbonden is aan een belangrijke, mythische figuur uit de Brabantse geschiedenis, dat voel ik echt als een grote eer”, zei Van Oudheusden in een eerste reactie. De uitreiking vond plaats in het Van Abbemuseum in Eindhoven. Dat was de locatie voor een symposium over het kiezen, verzamelen en afstoten van erfgoed.

Karateristiek en verrassend

Aanleiding voor de studiedag was het verschijnen van het boek Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst. Deze uitgave van Erfgoed Brabant gaat over de restanten uit het verleden van Noord-Brabant, waarmee Brabanders – en ook anderen – zich verbonden voelen. Over de Sint-Jan van Den Bosch en het Hermenieke van Bergeijk. Over de brieven van Van Gogh en de fiets van Wim van Est. Over het Markiezenhof in Bergen op Zoom en arbeidershuisjes in Loon op Zand. Over populieren in de Meierij en de polders van Standdaarbuiten. Als provinciaal historicus verbonden aan leerstoel Cultuur in Brabant van Tilburg University koos Jan van Oudheusden voor deze uitgave een kleine vierhonderd karakteristieke en vaak verrassende elementen uit de rijke nalatenschap van de Brabantse geschiedenis. Hij schreef daarbij onderhoudende en informatieve teksten. Fotograaf Marc Bolsius ging de provincie rond om het erfgoed in beeld te brengen. Het rijk uitgevoerde boek is voor € 34,50 verkrijgbaar bij Erfgoed Brabant.

Levendige vertelstijl

Met deze publicatie beëindigt Jan van Oudheusden (Waalwijk, 1949) zijn professionele carrière. Hij volgde de lerarenopleiding Nederlands aan de Katholieke Leergangen in Tilburg. Daarna studeerde hij geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, waarna hij leraar geschiedenis werd aan het Jeroen Bosch College in ’s-Hertogenbosch. Een bevlogen docent die zijn fenomenale kennis paarde aan een levendige vertelstijl: bij hem kwam de geschiedenis tot leven. Diezelfde combinatie lag ten grondslag aan de vele lezenswaardige publicaties die hij in de loop der jaren heeft doen verschijnen, zoals het vele malen herdrukte publieksboek over de Bossche Sint-Janskathedraal, beeldrijke series als Ach Lieve Tijd ’s-Hertogenbosch en Ach Lieve Tijd de Meierij en het boek over Huizinghe De Loet in Den Bosch. Daarnaast was hij eindredacteur van vele andere historische boekuitgaven.

Voortrekkersrol

In 1991 kwam Jan van Oudheusden als directeur en provinciaal historicus in dienst bij de stichting Brabantse Regionale Geschiedbeoefening, een van de rechtsvoorgangers van het huidige Erfgoed Brabant. In de jaren die volgden heeft hij zijn passie voor het Brabantse verleden op vele fronten ten toon kunnen spreiden. De reeks Noordbrabants Historisch Jaarboek, het Noordbrabants Historisch Nieuwsblad, het tijdschrift Brabants Heem, projecten als Tussen vrijheid en vrede en Brabantse biografieën, en de voortrekkersrol die hij vervulde in de totstandkoming van het lijvige boek over het hertogdom Brabant in 2004: naast vele andere zijn het allemaal activiteiten waarin Jan zijn kennis en kunde in ruime mate kon etaleren. Dat deed hij ook in zijn vrije tijd en op vrijwillige basis, onder meer als bestuurslid van Schola Cantorum van de Sint-Jan.

Leerstoel

Daarnaast is Jan van Oudheusden tijdens zijn carrière een enthousiast verbinder geweest tussen mensen die actief zijn in het erfgoedveld, of zij dit nu op vrijwillige basis dan wel professionele basis doen. In 2008 stelde de provincie Noord-Brabant hem in de gelegenheid om op detacheerbasis verbonden te worden aan de leerstoel Cultuur in Brabant aan Tilburg University. Hij kreeg daarbij onder meer de opdracht om historisch onderzoek te doen naar actuele vragen die binnen het provinciehuis leefden, zoals de vraag of Noord-Brabant al dan niet een eigen volkslied heeft. Zijn meeste tijd kon hij echter besteden aan de samenstelling en uitgave van een tweetal boeken over Brabant: Verhalen van Brabant en het nu verschenen boek Erfgoed van de Brabanders.

In september 2014 gaat Jan van Oudheusden met pensioen. De Hertog Jan is een blijk van waardering voor zijn inzet voor en betrokkenheid bij het Brabantse erfgoedveld.

Foto’s van de uitreiking van de hertog Jan zijn van de hand van Boudewijn Bollmann.