Cultuurlezingen in Bergen op Zoom. Voor de dertiende keer wordt er een reeks van vier lezingen georganiseerd over de cultuurhistorie rond Bergen op Zoom. De lezingen worden gehouden in de Hofzaal van Het Markiezenhof Historisch Centrum te Bergen op Zoom en worden georganiseerd door Het Markiezenhof, De Geschiedkundige Kring en Heemkundekring Halchterth.

Dinsdag 8 januari 2013

Turf, het Bruine Goud van West-Brabant

Cor Rops

Tot begin 13^de eeuw woonden in West-Brabant weinig mensen. Het gebied was grotendeels bedekt met een metersdikke laag veen die zich vanaf de laatste ijstijd, 10.000 jaren geleden, had ontwikkeld. Gent, Brugge en Antwerpen waren toen al grote steden en hadden een nijpend tekort aan brandstof. Vlaamse kooplieden en moerneerders kregen toestemming van de West-Brabantse grootgrondbezitters om het veenpakket af te graven. Plaatsen als Roosendaal, Breda, Bergen op Zoom, Steenbergen en Zevenbergen werden welvarend door de turfhandel. In Bergen op Zoom stonden meerdere zoutketen waar zout uit turf werd gewonnen. Nog steeds zijn veel sporen van de turfwinning zichtbaar in het landschap. Alle verwijzen naar dit historisch belangrijke turfverleden van West-Brabant.

Dinsdag 15 januari 2013

Waterschappen in West-Brabant

Joseph Vos

Waterschap Brabantse Delta bestaat pas sinds 2004. Toch heeft het waterschap een rijke historie. Het bestaat uit voormalige polders en/of waterschappen, waarvan de oorsprong teruggaat tot de Sint-Elisabethsvloed van 1421, toen reeds bestaande inpolderingen en andere lager gelegen gebieden overstroomd werden. Nadat de heren van Breda en Bergen op Zoom in 1458 het gebied dat zij samen bestuurden verdeeld hadden, werd door hen het terugwinnen van het verlorene in de vorm van grotere en kleine polders ter hand genomen en per polder een bestuurlijke organisatie opgezet. De polders fuseerden, scheidden af en gingen samenwerkingsverbanden aan al naar gelang het de besturen uitkwam. Halverwege de 19^de eeuw greep het Rijk in en stelde eisen aan de polders, de besturen en het gebied. Spoedig begon een proces van samenvoeging van de kleinste waterschappen om zo tot een meer slagvaardig bestuur te komen, een proces dat tot aan de dag van vandaag doorgaat.

Dinsdag 22 januari 2013

Middeleeuwse muziek & de Humorenleer

Hans Siebelink & Wronghel en Wei

Over de middeleeuwen bestaan veel vooroordelen. De middeleeuwse geneeskunst was niet, zoals vaak wordt geschreven, primitief, maar gebaseerd op een diep doordachte theorie: De Humorenleer. Hans Siebelink vertelt als ‘middeleeuwse chirurgijn’ wat onder andere Jan Yperman, de 14^de-eeuwse chirurgijn en schrijver, heeft geleerd op de universiteit in Parijs en heeft beschreven in zijn boeken ‘De Medicina’ en ‘De Cyrurgie’. Behandeld wordt onder andere: waarom kan een vrouw een kind krijgen en een man niet? Waarom kan een man niet de borst geven, hoe kan men een jongetje verwekken? Interessante ingrediënten voor middeleeuwse medicijnen worden besproken en kunnen worden bekeken, zoals maagdenwas, drakenbloed, duivelsdrek en walvissperma.

De lezing wordt omlijst door middeleeuwse muziek gespeeld op replica’s van middeleeuwse instrumenten door een duo van Wronghel en Wei.

Dinsdag 29 januari 2013

De ramp, zestig jaar later

Kees Slager

Op 1 februari 2013 is het 60 jaar geleden dat de zuidwestelijke delta werd getroffen door een watersnood, die de geschiedenis is ingegaan als 'De ramp'. Onder diezelfde titel schreef Kees Slager een kritische reconstructie van de gebeurtenissen tijdens de rampnacht. Slager, die de ramp als veertienjarige meemaakte op het eiland Tholen, baseerde dat boek voor een belangrijk deel op interviews met meer dan tweehonderd ooggetuigen. Zijn conclusie: de ramp was niet alleen te wijten aan een noordwesterstorm en springvloed, maar ook aan menselijk falen vóór en tijdens de rampnacht.

Daarover - en dan toegespitst op West-Brabant en op de hulpverlening vanuit Bergen op Zoom - zal zijn lezing gaan. Maar ook onze veiligheid anno 2013 komt aan bod.

De lezingen vinden plaats in de Hofzaal van Het Markiezenhof aan de Steenbergsestraat 8 te Bergen op Zoom op de dinsdagavond van 20.00 tot 22.00 uur. De zaal is open vanaf 19.30 uur.

De deelnamekosten bedragen € 25,00 voor 4 lezingen (incl. koffie/thee). In de voorverkoop zijn alleen kaarten voor de gehele reeks te verkrijgen. Deze zijn te koop aan de balie van Het Markiezenhof (di. t/m zo. van 11.00 tot 17.00 uur) en de andere organisaties. Vanaf woensdag 2 januari is het mogelijk om kaarten per lezing te kopen, deze kosten € 10,- per stuk (op = op). U kunt niet vooraf reserveren.

Voor vragen kunt u mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of bellen naar tel. 0164-277077, Yolande Kortlever of Claartje Rijkers.