HOFZAALLEZINGEN 2011 - CULTUURHISTORIE ROND BERGEN OP ZOOM Voor de elfde keer wordt er een reeks van vier lezingen georganiseerd over de cultuurhistorie rond Bergen op Zoom.
De lezingen worden gehouden in de Hofzaal van Het Markiezenhof Historisch Centrum te Bergen op Zoom en worden georganiseerd door Het Markiezenhof, De Geschiedkundige Kring, Heemkundekring Halchterth en Bibliotheek Het Markiezaat.
Dinsdag 25 januari
Stichting Vastenavond 6 x 11, maar de geschiedenis van de vastenavond is veel ouder
Dhr. Rob van de Laar
Tijdens onze hofzaallezingen staan we stil bij het verschijnsel carnaval naar aanleiding van het zesde jubileum van de stichting vastenavond.
Rob van de Laar komt uit 's Hertogenbosch en is daar werkzaam als hoofd externe dienstverlening bij het stadsarchief. Hij houdt zich al ruim 35 jaar bezig met de geschiedenis van de vastenavond/carnavalsviering en is initiatiefnemer, inrichter en conservator van het enige carnavalsmuseum van Nederland het Oeteldonks Gemintemuzejum te 's-Hertogenbosch. Er zijn van zijn hand diverse boeken en artikelen verschenen over het onderwerp. Rob van de Laar was 22 jaar lid van de Ministerraad (bestuur) van de Oeteldonksche Club van 1882, waarvan ruim vijftien jaar als Minister-president (voorzitter). Thans is hij voorzitter van de Brabantse Carnavals Federatie (BCF) waar ook de Bergse Stichting Vastenavond bij is aangesloten en spreekt dus zowel vanuit zijn historische kennis als vanuit zijn kennis van de bestuurlijke praktijk. Dhr. van de Laar heeft het talent om tijdens zijn lezingen de toehoorder op meeslepende wijze in te wijden in de historische wortels van dit volksfeest. Hij overziet de geschiedenis van het verschijnsel carnaval wereldwijd en in de loop van vele eeuwen.
Dinsdag 1 februari
Van schepengerecht tot hedendaagse rechtbank
900 jaar rechtspraak in Brabant
Prof.dr. B.C.M. Van Erp-Jacobs
Tussen een rechtszitting in Brabant onder een boom, zoals Jeroen Bosch die schilderde, en een hedendaagse zitting in de moderne gerechtsgebouwen in Bergen op Zoom, Breda of ’s-Hertogenbosch liggen vele eeuwen. Maar is er wel zo veel verschil tussen de rechtspraak vroeger en nu? In deze lezing bezien we de rechtspraak van middeleeuwse schepenbanken, gewestelijke justitiehoven in Brussel en Den Haag, vredegerechten en hoven van assisen in de Franse tijd en hedendaagse rechtbanken. Ook in het verleden kregen rechters verkrachtingszaken te beslissen, ruzieden familieleden over erfenissen en werden banken failliet verklaard. Hoe procedeerde men in dergelijke zaken, welke straffen konden er zoal worden opgelegd, en was het wel altijd de rechter zelf die het recht vond?
Dinsdag 8 februari
Bergenaren in de Drentse kolonies
Dhr. Wil Schackmann
Vanaf 1818 trekken 'kolonisten' uit Bergen op Zoom naar nieuw-opgerichte landbouwkoloniën in Drenthe. Met financiële steun van beter gesitueerde Bergenaren proberen zij een nieuw bestaan op te bouwen in plaatsen als Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord.
Wil Schackmann is schrijver van het boek De proefkolonie en kenner van het archief van de koloniën. Hij vertelt over de 'open het dorp'-actie die de stichting ervan mogelijk maakte en hij beschrijft het leven ter plekke aan de hand van verhalen van Bergse gezinnen en weeskinderen. Over weldadigdoeners en 'beweldadigden' die soms nogal moeite hebben elkaar te begrijpen, een avond met een sterk anekdotisch karakter.
Dinsdag 15 februari
De identiteit van de kloosterorden
Dhr. Rud Smit
Het is al weer een generatie geleden dat het tot het normale straatbeeld van Bergen op Zoom behoorde om paters en nonnen te zien lopen. Deze religieuzen werkten in het ABG, in diverse zorginstellingen en op de diverse scholen. Bij de meeste kerken stond wel een klooster. Het Juvenaat, de Karmel, het Antonius, er is weinig of niets van terug te vinden. Niet alleen in de 19e en 20e eeuw, toen het rooms-katholieke leven weer volop mocht bloeien, maar ook voorafgaande aan de reformatie kende Bergen op Zoom verschillende kloosterorden. Sommige straatnamen herinneren ons daar nog aan: de Minderbroederstraat en de Begijnhofstraat bijvoorbeeld.
Vanavond willen we ons niet zozeer met de precieze historie van deze orden bezighouden, hoewel daar wel wat van genoemd zal worden, maar komt vooral de vraag aan bod naar de verschillende devoties die bij de verschillende kloosterorden horen. We hebben pastor Rud Smit van de Lievevrouweparochie bereid gevonden deze avond voor ons in te leiden.
De lezingen vinden plaats in de Hofzaal van Het Markiezenhof aan de Steenbergsestraat 8 te
Bergen op Zoom op de dinsdagavond van 20.00 tot 22.00 uur. De zaal is open vanaf 19.30 uur.
De deelnamekosten bedragen € 10,00 per lezing (incl. koffie/thee). De kaarten zijn te koop aan de balie van Het Markiezenhof (di. t/m zo. van 11.00 tot 17.00 uur) en de andere organisaties. Voor vragen kunt u mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of bellen naar tel. 0164-277077, Yolande Kortlever of Claartje Rijkers.
