Huidige molen had een voorganger op de Zuidgeest.

De Twee Vrienden is een ronde stenen molen die zich bevindt aan de Oude Huijbergsebaan te Bergen op Zoom.

Aan de zuidrand van Bergen op Zoom in de wijk Nieuw-Borgvliet staat deze molen. Een hoge stenen bergkorenmolen uit 1890. De voorganger die niet op dezelfde plaatst stond was een standerdmolen. Deze heimolen was rond 1650 banmolen voor Zuidgeest, Borgvliet en Woensdrecht. Maar helaas brandde deze in 1675 tot de grond toe af. De molen werd al snel weer herbouwd en heeft tot 1890 dienst gedaan, waarna de nu huidige stenen molen gebouwd werd. Op de sluitsteen boven de ingang van de molenpoort staat Joh. Babt. Janszoon Jac. Elst 25 juni 1890 J. Sebers 1810. De genoemde J. Sebers zal naar alle waarschijnlijkheid de eigenaar van de standerdmolen zijn geweest in 1810.

Eerst genoemde broodbakker-herbergier kreeg met winkelier-herbergier Jac. Elst in 1890 de vergunning van het stadsbestuur om een houten windkorenmolen op te richten. Dit mocht op een heuvel aan de Huijbergsebaan met de materialen van de heimolen. Ondanks de toekenning veranderden de plannen en werd er een ronde stenen molen gebouwd met de naam De Twee Vrienden. De naam staat samen met de initialen JCW links en FCD rechts op de blauwe molenbaard met witte bies geschilderd. J.C. Woudts is waarschijnlijk de molenmaker die hem heeft opgetrokken en vele materialen van de gesloopte standerdmolen hergebruikt heeft in de nieuwe.

Naast het malen van verschillende graansoorten heeft de molen dienst gedaan als tijdelijke bergplaats van gemalen en ongemalen graan. De laatste particuliere moleneigenaar J.C. van Dorst (transportbedrijf van Dorst) gebruikte het molenerf om zijn vrachtauto’s op te stallen. En kwam de molen in verval omdat daar geen belang bij was. Via een projectontwikkelaar kwam in 1982 de molen in het bezit van de gemeente Bergen op Zoom. Deze liet gelijk een grootschalige restauratie uitvoeren.

In de molenromp zijn de sporen van het vervangen van de draagbalken nog goed zichtbaar. Door de gietijzeren bovenas uit 1860 zijn nieuwe roeden gestoken en de kap werd vervangen. Het wiekenkruis met een vlucht van 25,40 mtr. Is Oud-Hollands opgetuigd. De met dakleer beklede kap met bovenop een windvaan wordt met een kruibok onderaan de staart op de wind gekruid. Sinds de restauratie in 1982 heeft de molen een engels kruiwerk. De maalinrichting bestaat uit een koppel 16er blauwe en kunststenen. Ook een sleepluiwerk voor de zakken transport in de molen.

Met de rood en wit geverfde vangstok wordt de Vlaamse blokvang in de kap bediend voor het draaiende wiekenkruis af te kunnen remmen. Na het buitenwerking stellen van het maalbedrijf werd de molenberg, waartegen een molensteen ligt al snel omringd door hele hoge bomen en bebouwing, waardoor de windvang sterk werd belemmerd. Opvallend aan de bovenzijde van de romp is de horizontale band in de kleuren van de Nederlandse vlag geschilderd. Boven de vensters zijn witte bogen geschilderd en er is één rond venster aangebracht. 

Adres: Oude Huijbergsebaan 227, 4625 CJ

Functie: korenmolen

Eigenaar: gemeente Bergen op Zoom

Bouwjaar: 1890

Molenaar: Ab de Laater

Bezoekmogelijkheid: Op zaterdag van 13.00 uur tot 17.00 uur en op afspraak met molenaar.

Technische gegevens / Geschiedenis

Foto's en tekst Bastin van Elzakkers