Van steenzolder tot kapzolder

Door twee gedreven molenaars Marijn Kaufman en Jesse Bergquist kreeg ik de rondleiding van steenzolder tot kapzolder. Jongemannen die heel veel wisten te vertellen over de molen en zijn verleden. Ik vroeg hun hoe hun zo met het vak molenaar in aanraking zijn gekomen, waar Marijn zei dat zijn eerste woordje geen mama of papa was maar draaien. Dus op zeer jonge leeftijd al gefascineerd voor de molen. Als er maar wind staat om meel te kunnen draaien en produceren vertelde Marijn. Mocht ik op zaterdag niet gemalen hebben door dat er geen wind stond, haal ik dat de zondag erna wel weer in. Jesse is ook zeer gedreven als molenaar. Hij draait niet alleen in Wouw, maar is ook bij de molens in Roosendaal actief, en weet als hele jonge molenaar ook veel te vertellen over de molen de Arend.

De Arend is een korenmolen aan de Akkerstraat 11 te Wouw, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. De beltmolen is in 1811 gebouwd in opdracht van Jacobus Aerden, die de kans aangreep om kort na de afschaffing van de molendwang in de Franse tijd, een molen te beginnen. In 1825 brandde De Arend af tot de steenzolder. Met de brand ging er ook 10.000 pond schors en twee mud boekweit verloren die de klanten in die tijd toebehoorde. Helaas kon de oorzaak van de brand nooit achterhaald worden, en de schade werd geschat op 10.400 gulden. Maar de molen werd een jaar later herbouwd en kon er weer gemalen worden. De molen bleef tot 1914 eigendom van de familie Aerden. In dat jaar werd de Arend verkocht aan Jacobus Potters, wiens familie de molen nog steeds in bezit heeft.

In 1898 voltrok er weer een ramp met de molen. Tijdens een zware storm sloegen de wieken op hol en draaiden totaal de verkeerde richting op, dat resulteerde dat het hele wiekenkruis naar beneden kwam en een kostenpost van 7.000 gulden bedroeg. Dit alles werd door een gietijzeren molenas en ijzeren roedes vervangen om dit nog eens in de toekomst te voorkomen. Meer dan 100 jaar geleden was er een leerlooierij in de Langstraat waar de molen veel schors voor maalde tot het jaar 1920. Hierna werd volledig op andere producten overgeschakeld.

In de tweede wereldoorlog en met de bevrijdingsacties werd er in de molen nog onderdak verleend aan mensen. En de molen draaide toen gewoon door. Een uitspraak van de mulder Potters was “de wind kunnen de Duitsers gelukkig niet wegschieten”.

Tot ver in de jaren tachtig kon men productiematig niet voldoende draaien om het economisch haalbare te produceren. Een restauratie was nodig, met dank aan de gemeente Wouw en Monumentenzorg waardoor dit gerealiseerd kon worden. Tot op heden draait de molen op vrijwillige molenaars, en het onderhoud met restauraties worden door sponsoring en subsidie bijdragen keurig in stand gehouden. Ook u kunt een (molen)steentje bijdrage aan het behoud van de molen via Stichting Wouwse Molen De Arend. Voor €12,50 per jaar helpt u dan mee. Ook in de molenwinkel kunt u diverse soorten meel kopen om als thuisbakker het beste naar boven te halen in uw bakkunst.

In de molen bevinden zich twee koppels stenen. De binnen roede is voorzien van remkleppen volgens het systeem Fauel, de buitenroede is Oudhollands opgehekt. Van 1937 tot 1964 heeft de buitenroede het van Riet-systeem gehad. De Arend is voorzien van een ijzeren hoepelvang. In eind 2012 is de binnen roede gestreken, nagekeken, en weer opnieuw gestoken en opgehekt. Na een uitgebreide restauratie die 5,5 jaar heeft geduurd is de molen op 1 juli 2017 opnieuw in bedrijf gesteld. 

De molen heeft één koppel 17der (150 cm doorsnede) blauwe en één koppel 17der kunststenen. Verder zit er in de molen een Jacobsladder en een sleep luiwerk voor het graantransport. Voor het zeven van het meel tot bloem is er een klopbuil aanwezig.

Helaas is molenaar Cees Embregts in februari 2022 overleden. Wij van BoZinBeeld wensen familie, vrienden en alle die Cees dierbaar hadden veel sterkte toe met dit verlies.

Adres: Akkerstraat 11, 4724 SX

Functie: korenmolen, oorspronkelijk koren- en schorsmolen

Eigenaar: A. en M. Potters

Bouwjaar: 1811/1825 (herbouw na brand)

Molenaar: Marijn Kaufman

Website: www.wouwsemolendearend.nl

Emailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Bezoekmogelijkheid: Op dinsdag van 10.00 uur tot en met 16.00 uur

Technische gegevens / Geschiedenis

Foto's en tekst Bastin van Elzakkers