Het Markiezenhof in Bergen op Zoom presenteert van 17 februari tot en met 10 juni 2019 de reizende tentoonstelling Lage Landen, schatten uit het Rijks.
Een prachtige reis door de geschiedenis van de Nederlandse landschapsschilderkunst aan de hand van 38 parels uit de collectie van het Rijksmuseum, aangevuld met werk uit eigen collectie. Ook is er ruime aandacht voor de veelzijdigheid van de Brabantse Wal met aansluitende exposities en diverse activiteiten.
Als één ding duidelijk wordt uit de rijke collectie van het Rijksmuseum, dan is het dat schilders al eeuwen geboeid zijn door het Nederlandse landschap. Op de expositie Lage Landen zijn 38 landschappen uit de zeventiende tot en met de twintigste eeuw te zien. Ze zijn van bekende schilders als Jacob van Ruisdael, Paul Gabriël en van kunstenaars van recenter datum, zoals Jozef Israëls, de broers Jacob en Willem Maris en Willem Roelofs. De werken geven een prachtig overzicht van de uiteenlopende landschappen die Nederland ooit rijk was.
Koninklijke japon
Een uniek pronkstuk is de japon van Hare Majesteit Koningin Máxima die ze droeg tijdens Prinsjesdag 2009, ontworpen door Jan Taminiau. Deze ‘Rubia-japon’, is geverfd door een Bergs bedrijf met de wortel van meekrap. Tijdens Lage Landen is deze prachtige roze/rode jurk te zien in het Markiezenhof.
Het element aarde wordt breed uitgedragen. We vertellen het verhaal van de meekrapteelt en de vervaardiging van natuurlijke grondstoffen.
Brabantse Wal in een notendop
Parallel aan Lage Landen is op de begane een schitterende foto-expositie van boswachter/natuurfotograaf Erik de Jonge. Hij legt de schoonheid van de natuur vast, een bekende uitspraak van Erik bij het programma Vroege vogels is: “de Brabantse Wal is Nederland in een notendop”. Ook Stichting Arsis Kunst en Sociëteit heeft zich laten inspireren door de schilderijen van het Rijksmuseum. Circa 80 kunstenaars uit Brabant, Zeeland en Vlaanderen hebben kunstwerken gemaakt, de mooiste zijn te bewonderen op de begane grond.
Fotowedstrijd Deel de Brabantse Wal
In de tentoonstelling is er ook aandacht voor het hedendaagse landschap. Bezoekers, passanten en volgers van het Markiezenhof worden uitgedaagd om foto’s te maken van het Brabants Landschap en deze met ons te delen. Gebruik de hashtags #markiezenhof en #lagelanden. De mooiste en origineelste foto’s worden op schermen getoond in de expositie naast de werken van het Rijksmuseum. Dit project is een samenwerking met het Brabants Landschap, VVV Brabantse Wal, Citymarketing, Erik de Jonge en BNdeStem.
Bodemschatten
Design duo AtelierNL, winnaar van de Dutch Design Award 2017 in de categorie research, gaat letterlijk met de voeten in de klei om de identiteit en historie van de regio te duiden aan de hand van bodemschatten, flora en fauna. Zij hebben 2 bijzondere kunstwerken gemaakt van zand en klei, te bewonderen in de expositie.
Ook meekrap kom je tegen, de rode kleurstof die hier in de grond zit en o.a. gebruikt is voor beroemde kleding, zoals een japon van Koningin Maxima.
Prikkelende audiotour
Bij de 38 schilderijen hoort een afwisselende audiotour. Er zijn 3 verschillende tours beschikbaar. Gedichten van de Tachtigers, samengesteld door Simon Mulder van Feest der Poëzie. Er is een lokale, dialect variant, hier hoor je verhalen van een molenaar, een schaapsherder, een boer…. Ook is er een speciale kindertour met liedjes en versies die passen bij de schilderijen.
De bezoeker wordt zo geprikkeld na te denken over de vraag of het landschap dat ons omringt en dat wij als Nederlanders al eeuwenlang vormgeven van invloed is op onze identiteit. Eén van die deskundigen is de socioloog Paul Schnabel, vele jaren directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Hij is ook de auteur van het essay Hoe eigenaardig is Nederland, dat in de fraaie publicatie bij Lage Landen te lezen is.
Activiteiten voor jong en oud
In het Markiezenhof maar ook in de regio beleef je op allerlei manieren het thema. Er zijn workshops, arrangementen, presentaties en andere activiteiten die op de een of ander manier te maken hebben met zand, klei, zout, zoet, droog, nat … of de mensen, dieren, verhalen van Lage Landen. De workshops variëren van glasblazen tot amforen kleien, van archeologie tot natuurlijke kleurpigmenten maken, van fotografie tot dans en van oesterzwammen tot meekrap. Er zijn speciale rondleidingen waarbij je op een compleet andere manier kunst beleeft. De vele presentaties variëren van boeiende Hofzaallezingen tot een voorstelling van een Zandtovenaar. De exposities en activiteiten worden georganiseerd in samenwerking met diverse stichtingen, musea, kunstenaars en bewoners uit de regio.
Langjarige samenwerking
Lage landen is de eerste van een serie van vier reizende exposities waarin de identiteit van Nederland wordt onderzocht vanuit de invalshoek van de vier elementen aarde, water lucht en vuur. De exposities, met pakkende titels als Koele Wateren, Hoge Luchten en Hete Vuren, zijn het resultaat van een unieke samenwerking tussen vijf stadsmusea en het Rijksmuseum, die van 2018 tot 2025 loopt. De stadsmusea zijn, het Markiezenhof, Westfries Museum in Hoorn, Stedelijk Museum Zutphen, Gemeentemuseum het Hannemahuis in Harlingen en Museum Gouda, zij hebben zich verenigd in de Stichting Vijf Samenwerkende Musea in Nederland (M5). De expositie Lage Landen is gestart in Stedelijk Museum Zutphen en zal na Bergen op Zoom als laatste in Gouda te zien zijn.
Kijk voor meer informatie over Lage Landen, de tentoonstellingsreeks en het programma van het Markiezenhof op: www.markiezenhof.nl/rijksmuseum . of www.schattenuithetrijks.nl .
Met dank aan
De tentoonstelling Lage Landen wordt financieel ondersteund door het Mondriaan Fonds, VSBfonds, Stichting Zabawas, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie Janivo Stichting, Stichting dr. Hendrik Muller, Gravin van Bylandt stichting en Stichting Gifted Art.