De nieuwe uitvoering van de Charkov Staatsopera met groot orkest heeft een Nederlands creative team en een Nederlandse dirigent: Jeroen Weierink.
Deze combi zorgt ervoor dat de stemmen luchtig zijn en de ensceneringen levendig met schitterende kostuums en decors.
Het zorgt er ook voor dat een traditie is doorbroken: dit keer niet de solist met de meeste ervaring (dus ouder) op het podium in een jonge rol, maar jonge mensen die via speciale audities met zorg zijn geselecteerd waardoor het verhaal echt overkomt. Volgens dirigent Weierink ging de zaal in Charkov compleet uit zijn dak bij de première in oktober.
Bij de voorstelling op dinsdag 16 januari in De Maagd is ook een inleiding. Aanvang opera: 20:00, aanvang inleiding 19:00.
Unieke Parelvissers maakt opera spannend en toegankelijk
Charkov Staats Opera Theater met wereldberoemde opera van Bizet in het theater
De Parelvissers (Les Pêcheurs de Perles) van Bizet is een van de beroemdste opera's aller tijden. In de Nederlandse theaters is in januari een unieke versie van het stuk te zien, gemaakt door een Nederlandse crew met jonge Oekraïense acteurs en zangers. “Opera staat veel dichter bij de meeste mensen dan ze zelf denken.”
Het beste uit twee werelden. Zo omschrijft regisseur Marc Krone de zeer bijzondere versie van De Parelvissers die hij maakte met een groep jonge zang-solisten van het Charkov Staats Opera Theater. “Niets ten koste van al het talent in Nederland”, legt hij uit. “Maar er lopen in het voormalige Oostblok zó ontzettend veel goede operazangers rond. En de gezelschappen daar kijken steeds verder over de grenzen. Zij willen af van het stoffige, in zichzelf gekeerde Sovjet-imago waar zij nog te vaak mee worden geassocieerd.”
Krone kwam via via in contact met het Oekraïense gezelschap; het plan om met Nederlandse makers en zangers uit Charkov een voorstelling te maken kreeg sneller vorm dan iedereen had verwacht. Het stuk was in het najaar in Oekraïne te zien en komt in januari dus naar Nederland toe. “Reizende voorstellingen uit andere landen kunnen het opera-hiaat in de Nederlandse theaters vullen”, denkt de Nederlandse regisseur. “De voorstellingen van de paar grote Nederlandse operagezelschappen doen alleen maar de grootste steden aan. Terwijl er ook buiten de Randstad heel veel mensen zijn die enorm kunnen genieten van een avondje opera.”
Modern sprookje
In opera komen alle kunstvormen samen, bepleit dirigent Jeroen Weierink enthousiast. “Je kan tegelijkertijd genieten van muziek, dans, beeldende kunst en prachtige teksten”, legt hij uit. “Veel mensen denken dat opera ontzettend moeilijk en zwaar is. Maar niets is minder waar: veel stukken zijn juist ontzettend toegankelijk.” Gelukkig hebben populaire operazangers zoals Pavarotti geholpen het stigma te doorbreken. “Je moet maar eens opletten hoe zeer opera met ons dagelijks leven verwezen is. Je vindt operamelodieën overal terug, van commercials tot films.”
Het creatieve team koos voor De Parelvissers omdat dat een stuk van Bizet is dat te weinig wordt opgevoerd. “Omdat het een van zijn eerste werken is, wordt het stuk vaak ten oprechte vergeten”, stelt Krone. “Dat is doodzonde. Het stuk is net zo volwassen en goed als bijvoorbeeld Carmen en bevat minstens zoveel wereldberoemde aria's en duetten.” De opera verhaalt over twee vrienden die verliefd worden op hetzelfde meisje. “Het is een modern sprookje waarin grote keuzes moeten worden gemaakt: wat is belangrijker, vriendschap of liefde? En wat wil je opgeven om een ander die je dierbaar is gelukkig te maken?” De teksten worden gezongen in het Frans, maar voorzien van een Nederlandse vertaling in een grote lichtbalk boven het podium.
Jonge hoofdrollen
Het is een bijzondere stap dat jonge talenten de hoofdrollen spelen. “In het voormalige Oostblok is het veel gebruikelijker dat de grote sterren van een gezelschap standaard de hoofdrol krijgen”, legt dirigent Weierink uit. “Zeker hier in het westen kan dat soms heel vervreemdend overkomen. Nu zijn er gewoon audities geweest en hebben de beste kandidaten de rollen gekregen, ook al zijn ze nog niet zo bekend.”
De Oekraïense acteurs moesten ook erg wennen aan de 'open' manier van repeteren van het Nederlandse team, vertelt Weierink. “Ze zijn traditioneel gewend dat alles wat ze moeten doen van bovenaf wordt gedicteerd. Wij bieden echter heel veel ruimte voor éigen initiatief: kóm maar met die ideeën, gráág! Op die manier betrek je de zangers op een heel fijne manier veel meer bij het maakproces.” De Nederlandse makers hebben er ook heel bewust voor gekozen het verhaal meer ruimte te geven dan in de ouderwetse opera-opvoeringen het geval was. “De zang was altijd perfect, maar het verhaal kwam altijd een beetje op de tweede plaats. De acteurs waren meer zingende entiteiten dan mensen van vlees en bloed.”
Prachtige decors
Die traditie is door de Nederlanders bewust losgelaten. “Het publiek moet wel echt mee kunnen leven met de personages en de dilemma's waar zij voor komen te staan.” Datzelfde geldt voor het decor. In plaats van een abstracte achtergrond is er nu een prachtig toneelbeeld, vol majestueuze decorstukken en een schitterende belichting. “Door dit soort aanpassingen maak je de drempel ook veel minder hoog voor mensen die het genre helemaal niet kennen om eens open te staan voor iets nieuws. Opera staat veel dichter bij de meeste mensen dan ze zelf denken.”